Układ immunologiczny to system narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności w naszym organizmie. W jego skład wchodzą: narządy limfatyczne, naczynie chłonne, komórki uczestniczące w reakcjach odpornościowych oraz przeciwciała, cytokiny i tym podobne.
Zadaniem układu immunologicznego jest ochrona organizmu przed wieloma chorobami, poprzez identyfikację i likwidowanie patogenów (np. wirusów, bakterii, grzybów, pierwotniaków i pasożytów) oraz komórek nowotworowych.
Proces starzenia prowadzi do zmian w budowie oraz funkcjach narządów i układów. Wpływa też na układ odpornościowy, przez co działa on mniej efektywnie. Wraz z wiekiem zmienia się organizm i staje się bardziej podatny na szkodliwe czynniki zewnętrzne i chorobotwórcze. Na działanie naszego układu immunologicznego ma wpływ wiele czynników: począwszy od kwestii związanych z genetyką a skończywszy na trybie życia, który prowadzimy. Wiadomo, na pewne rzeczy nie mamy wpływu, jednak istnieje sporo sposobów na to aby wzmocnić swoją odporność.
Zbilansowana dieta stanowi podstawowy element wzmacniający odporność seniora. Niedożywienie u osób starszych ma związek nie tylko ze zmniejszonym apetytem czy problemami z gryzieniem pokarmu, ale wynika głównie z braku niezbędnych witamin i mikroelementów w diecie. Na liście składników wspierających układ odpornościowy znajdują się w witaminy: A, C, D, B12 i B6 oraz kwas foliowy, kwasy omega – 3, cynk, miedź, żelazo, krzem oraz selen. Braki ich w diecie prowadzą do obniżenia odporności.
Zgodnie z zaleceniami Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ codzienna aktywność fizyczna seniorów powinna trwać co najmniej 30-45 minut. Życie w ruchu to nie tylko sposób na utrzymanie lepszej sprawności fizycznej, ale również na pobudzenie do działania makrofagów i limfocytów T, które są niezwykle ważne dla naszej odporności. Regularne ćwiczenia poprawiają stan układu sercowo-naczyniowego, obniżają ciśnienie krwi (wspierają więc działanie leków na nadciśnienie), pomagają kontrolować masę ciała i stabilizują samopoczucie. Ponadto ruch pobudza układ krążenia, co z kolei umożliwia swobodne przemieszczanie się składników odżywczych i mediatorów układu odpornościowego w organizmie.
W procesie starzenia dochodzi do ścieńczenia (zmniejszenia grubości) naskórka i skóry właściwej, utraty wody i zmniejszenia zawartości kolagenu i elastyny. Skóra dojrzała to przede wszystkim skóra sucha, dlatego należy dbać o odpowiedni poziom nawilżenia, wybierając np. balsamy nawilżające, żele. Sięgając np. po preparaty z antyoksydantami, stymulujemy włókna kolagenowe i pobudzamy naturalny układ immunologiczny skóry.
Wraz z wiekiem układ odpornościowy staje się mniej skuteczny w zwalczaniu infekcji. Jednocześnie zmiany immunologiczne zachodzące u osób starszych predysponują do wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego. Zwiększa to ryzyko schorzeń związanych ze wiekiem, w tym zachorowania na cukrzycę typu 2, choroby układu krążenia, nowotwory i otępienie. Układ odpornościowy odgrywa również wiodącą rolę w niektórych chorobach autoagresyjnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Preparaty wzmacniające dla seniorów są uzupełnieniem codziennej diety w niezbędne składniki odżywcze. Produkty zapewniające wszystkie niezbędne makro i mikroelementy oraz regularna aktywność fizyczna wzmacniają organizm i opóźniają procesy związane ze starzeniem się organizmu
Dobrym sposobem na budowanie odporności jest także codzienna dawka odpowiednich suplementów. Trzeba jednak pamiętać, że zanim cokolwiek zażyjemy – konieczna jest konsultacja z lekarzem. Nie należy na własną rękę rozpoczynać jakiejkolwiek terapii, bo może ona przynieść skutek odwrotny od zamierzonego i zamiast przysłużyć się naszemu zdrowiu, zaszkodzi.
Wśród suplementów należy wyszczególnić takie jak:
Żelazo, krzem, magnez i cynk.
Witamina D, C i A.
Tran i olej z wątroby rekina.
Echinacea, dzika róża, czarny bez, czosnek, acerola, acai.
Colostrum (tzw. siara bydlęca).
Beta glukan.
Probiotyki z prebiotykami (nie tylko w antybioterapii).
Reishi.
Aby poprawić odporność u seniora, należy zmienić tryb życia na zdrowszy. Można to sprowadzić do trzech zasad: jedz zdrowo, rusz aj się, wysypiaj się! To prosta recepta nie tylko na poprawę pracy układu immunologicznego, ale i całego organizmu.
Źródła:
Alam I., Almajwal A., Alam W., Alam I., Ullah N., Abulmeaaty M., Razak S., Khan S., Pawelec G. & Paracha, P. (2019). The immune-nutrition interplay in aging – facts and controversies.
Weyh C., Krüger K., Strasser B. Physical Activity and Diet Shape the Immune System during Aging. Nutrients. 2020;12(3):622. Published 2020
Graham JE., Christian LM., Kiecolt-Glaser JK. Stress, age, and immune function: toward a lifespan approach. J Behav Med. 2006